Ενεργειακές
Κοινότητες
Τι είναι Ενεργειακή Κοινότητα
Οι ενεργειακές κοινότητες είναι τοπικοί αστικοί συνεταιρισμοί αποκλειστικού σκοπού, μέσω των οποίων πρωτίστως οι πολίτες και κατόπιν δήμοι ή Επιχειρήσεις μπορούν να δραστηριοποιηθούν στον ενεργειακό τομέα, αξιοποιώντας τις καθαρές πηγές ενέργειας. Το νέο θεσμικό πλαίσιο διασφαλίζει ευνοϊκούς όρους για τη σύσταση και τη λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων, με στόχο την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας, της αλληλέγγυας οικονομίας και την προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας.
Το μοντέλο των Ενεργειακών Κοινοτήτων, είναι ήδη καλά καθιερωμένο και λειτουργεί με επιτυχία σε χώρες της Ευρώπης ενώ και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει τη λειτουργία τους, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο 22 της σχετικής οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Πιο συγκεκριμένα στη Γερμανία στις αρχές του 2019, 869 ενεργειακές κοινότητες αριθμούσαν 183.000 μέλη, είχαν επενδύσεις €2,7δις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), κατείχαν περίπου το 31,5% της συνολικά εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ και πέρα από την παραγωγή, διανομή και προμήθεια ενέργειας επεκτείνονταν και στη λειτουργία και κατοχή δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας.
Στη Δανία τα αιολικά αναπτύχθηκαν παράλληλα με τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς αποδεικνύοντας ότι η κοινωνική συμμετοχή μπορεί να συμβαδίσει και να ενισχύσει την καινοτομία και τη στροφή στις ΑΠΕ.
Η βελγική Ecopower, ένας ενεργειακός συνεταιρισμός ενεργός από τη δεκαετία του 1990, αριθμεί σήμερα 57.000 μέλη, έχει μερίδιο 1,5% στην αγορά, ενώ μέσω στοχευμένων δράσεων ενεργειακής αποδοτικότητας έχει συνεισφέρει στα μέλη της, εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας έως και 50% τα τελευταία 10 χρόνια.
Στην Ολλανδία από το 2019 υφίσταται ξεχωριστή δημόσια χρηματοδότηση για τη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων, τη στιγμή που η ολλανδική κλιματική πολιτική θέτει ως μη δεσμευτικό στόχο την κάλυψη τουλάχιστον του 50% των νέων αιολικών και φωτοβολταϊκών έργων από ενεργειακές κοινότητες.
Στην Ισπανία η Ενεργειακή Κοινότητα SOM ENERGIA έχει υπερβεί τα 68.000 μέλη και παράγει 18 GWH ενέργεια την οποία διανέμει στα μέλη της.
Λειτουργίες των ενεργειακών κοινοτήτων
Οι σκοποί και οι δραστηριότητες των ενεργειακών κοινοτήτων περιλαμβάνουν:
- Τη λειτουργία φωτοβολταϊκού συστήματος σε κτίριο ή πάρκο για εικονική αυτοπαραγωγή των μελών της κοινότητας.
- Την ενοικίαση συστημάτων ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως για παράδειγμα αντλίες θερμότητας για ψύξη/ θέρμανση.
- Τη λειτουργία εγκατάστασης ΑΠΕ με σύστημα αποθήκευσης ενέργειας.
- Τη λειτουργία φωτοβολταϊκού πάρκου από ΟΤΑ ή πάροχο ενέργειας για ηλιακή κοινωνική πολιτική.
- Τη λειτουργία σταθμού βιομάζας ή βιοαερίου για παραγωγή ενέργειας από αγροτική κοινότητα και διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας.
- Τη λειτουργία θερμοκηπίου με μονάδα συμπαραγωγής ενέργειας.
Τα οφέλη των ενεργειακών κοινοτήτων
Το θεσμικό πλαίσιο διασφαλίζει ευνοϊκούς όρους για τη σύσταση και τη λειτουργία των ενεργειακών κοινοτήτων όπως:
Προτεραιότητα στην αδειοδότηση υλοποίησης έργων ΑΠΕ.
Μειωμένα ποσά εγγυητικών επιστολών για εγγραφή στο μητρώο συμμετεχόντων (50%).
Ειδικές προβλέψεις για ενεργειακές κοινότητες που θα αδειοδοτούν σταθμούς θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση.
Χρήση του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net metering).
Απαλλαγή από το ειδικό τέλος 1,7% όταν συμμετέχει ΟΤΑ στην ενεργειακή κοινότητα.
Κίνητρα για συμμετοχή στην αγορά - προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.
Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ειδικοί ευνοϊκοί όροι στην περίπτωση τηλεθέρμανσης ή διαχείρισης υποδομών φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων από την ενεργειακή κοινότητα.
Καθορίζονται ειδικοί όροι, όπως προνομιακές χρεώσεις, μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης, για χρήση των υπηρεσιών του Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.) από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που κατέχουν οι ενεργειακές κοινότητες.